Wetsvoorstel ‘verplicht stellen van de vertrouwenspersoon’ aangenomen door Tweede Kamer
Vandaag, 23 mei 2023, heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel van het lid Maatoug tot wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon omgangsvormen aangenomen. De werknemer die in de arbeidssituatie is geconfronteerd met ongewenste omgangsvormen, waaronder begrepen direct en indirect onderscheid, intimidatie, seksuele intimidatie, agressie, geweld of pesten, kan zich volgens dit voorstel wenden tot een vertrouwenspersoon.
Een uitzondering geldt voorlopig voor organisaties met minder dan 10 medewerkers. Bij de evaluatie van de wet wordt bezien of het wenselijk is de reikwijdte van de wet uit te breiden naar deze organisaties.
Conform het door de Tweede Kamer aangenomen wetsvoorstel 'wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon' heeft de vertrouwenspersoon omgangsvormen in ieder geval de volgende taken:
a. het opvangen, begeleiden en adviseren van de werknemer en zo nodig doorverwijzen naar een professionele hulpverlenende instantie of hulpverlener;
b. het adviseren over en behulpzaam zijn bij het inschakelen van een deskundige of bemiddelaar bij conflicten die verband houden met ongewenste omgangsvormen;
c. het adviseren over en behulpzaam zijn bij eventueel verder te nemen stappen door de werknemer en verlenen van nazorg;
d. het waar nodig signaleren van knelpunten in de uitvoering van het beleid, het verstrekken van inlichtingen over de mogelijkheden tot voorkoming en bestrijding van ongewenste omgangsvormen en het geven van gevraagd of ongevraagd advies aan de werkgever en de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging;
e. het waar nodig geven van voorlichting ter zake van ongewenste omgangsvormen, en informatie over de inhoud van de functie van de vertrouwenspersoon en diens bereikbaarheid; en
f. het jaarlijks uitbrengen van een verslag van bevindingen aan de werkgever en de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging voor zover sprake is van meldingen als bedoeld in het eerste lid of toepassing is gegeven aan de onderdelen d en e.
Het is nog onzeker of de Eerste Kamer met het wetsvoorstel zal instemmen. Verschillende rechtse partijen, waaronder de VVD en de BBB, stemden tegen het voorstel. Daardoor is steun voor het plan in de Eerste Kamer nog allerminst zeker.
Drie kanttekeningen bij het voorstel:
- In het wetsvoorstel (TK 35592) staat in artikel 13a dat:
'De werknemer die in de arbeidssituatie is geconfronteerd met ongewenste omgangsvormen, waaronder begrepen direct en indirect onderscheid, intimidatie, seksuele intimidatie, agressie, geweld of pesten, zich kan wenden tot een vertrouwenspersoon.' Echter, ‘Intimidatie’ behoort niet tot de factoren van Psychosociale Arbeidsbelasting waarop een werkgever verplicht is beleid te voeren (zie artikel 1.3e van de Arbowet). Bovendien is intimidatie in dit wetsvoorstel niet gedefinieerd- Bij punten a en c staat dat de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen 'adviseert' . Een vertrouwenspersoon hoort echter niet te adviseren, maar te 'informeren'. De vertrouwenspersoon informeert over welke stappen er mogelijk zijn en bespreekt met de cliënt de kansen en risico's van deze stappen, zodat deze zelf een weloverwogen keuze kan maken. Een vertrouwenspersoon kan niet de verantwoordelijkheid op zich nemen om te adviseren wat het beste is. De vertrouwenspersoon kent enkel het 'gekleurde' verhaal van de cliënt en kan op basis daarvan nooit voorspellen hoe zaken zullen uitpakken. Lees meer
- Bij punt f staat dat de vertrouwenspersoon jaarlijks verslag van bevindingen uitbrengt aan de werkgever en de ondernemingsraad / personeelsvertegenwoordiging. Bij middelgrote en grote ondernemingen kan een vertrouwenspersoon aantal en aard van de meldingen rapporteren. Echter, bij kleine en micro-ondernemingen is het beter hierover niets te melden. Neem een bedrijf met 15 medewerkers met een personeelsvertegenwoordiging. Stel dat de vertrouwenspersoon meldt dat er het afgelopen jaar één melding is geweest over seksuele intimidatie. Uiteraard wordt er dan druk gespeculeerd binnen de organisatie wie dat geweest is. Van vertrouwelijkheid is dan geen sprake meer. Lees meer